مرگ دریاچه ارومیه در ازای پرورش سیب و چغندر قند! - وبلاگ پایگاه داده

به گزارش وبلاگ پایگاه داده، با اینکه تراز دریاچه ارومیه همچنان در حال پایین آمدن است و تراز فعلی دریاچه با کمترین تراز ثبت شده برای آن در 50 سال گذشته، تنها 23 سانتی متر فاصله دارد، اما همچنان از ارومیه تا مهاباد به سمت جنوب دریاچه و از ارومیه تا سلماس در شمال، باغات جدیدالاحداث سیب و زمین هایی به چشم می خورد که تا کیلومترها زیر کشت رفته است.

بر اساس اعلام ستاد احیای دریاچه ارومیه، تراز فعلی دریاچه با کمترین تراز ثبت شده برای آن در 50 سال گذشته، تنها 23 سانتی متر فاصله دارد و در مقایسه با سال قبل در همین زمان حدود 10 سانتی متر هم کاهش داشته است.

یکی از روستاییان روستای آغ زیارت از توابع شهرستان سلماس در حاشیه دریاچه ارومیه می گوید:

از پیکره خشک و شوره زار های وسیع دریاچه و بعضی منطقه ها پیرامونی آن نیز نشان می دهد که اوضاع دریاچه ارومیه رو به وخامت است.

اوضاع به قدری نگران نماینده است که مساحت دریاچه حدود 270 کیلومتر نسبت به سال گذشته در همین زمان کمتر شده و اندازه آب موجود در دریاچه نیز با کاهش حدود 400 میلیون متر مکعبی نسبت به سال قبل به کمتر از یک میلیارد مترمکعب در حال حاضر رسیده است. دریاچه در عطش آب می سوزد اما به رغم مصوبات دولت و ستاد احیا، برای ممنوعیت افزایش سطح زیر کشت، همچنان گزارش ها از افزایش سطح زیر کشت اراضی زراعی و باغی در استان آذربایجان غربی حکایت می نماید.

دریاچه تا کیلومترها پسروی نموده و بیش از 30 هزار هکتار کانون های بحرانی بیابانی در حاشیه دریاچه که از چند سال قبل آغاز به توسعه نموده اند همچنان موجی از نگرانی ها را در منطقه دامن زده است، در منطقه جبل کندی که زمانی جزو پیکره آبی دریاچه بود حالا شدت پیشروی ماسه های روان به قدری زیاد است که نیروهای منابع طبیعی سال جاری به جای کاشت نهال و بوته برای تثبیت شن های روان مجبور به ایجاد بادشکن برای جلوگیری از حرکت ماسه های روان شدند.

شگفت آور اینکه بر اساس اعلام مسئولان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی در رسانه ها، اندازه فراوری سیب در این استان که محصولی با احتیاج آبی نسبتاً بالا محسوب می گردد از 688 هزار تن در فاصله یکی دوسال به بیش از یک میلیون و 200 هزار تن در حال حاضر رسیده است.

مسعود تجریشی سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه می گوید:

هم اکنون جمع بندی ما این است که آب مصرفی کشاورزی را با اقدامات مدیریتی می توان کاهش داد ولی بعد از آن تنش وارد می گردد. بنابراین وزارت جهاد کشاورزی باید با کشاورزان وارد مذاکره گردد که چه الگوی کشتی انجام دهند اما متأسفانه این بخش هم اکنون به عنوان یک چالش مطرح است. همین نقطه ضعف باعث شده طی دو سال، کشت چغندر قند از 29 هزار هکتار به 36 هزار هکتار برسد.

سؤال این است که اگر جمع بندی حاکمیت این است که افزایش سطح زیر کشت محصولات آب بر به ضرر مردم و اقتصاد منطقه و دریاچه است چرا این اتفاق می افتد؟ چه عاملی باعث می گردد وزارت نیرو برود پایین دست حسن لو 200 هکتار کشت آبی چغندر قند افزایش دهد؟

پرویز آراسته مدیرکل محیط زیست استان می گوید:

سال جاری حدود 2 درجه سانتی گراد دمای هوا افزایش داشت که این امر موجب تبخیر آب دریاچه شد ضمن اینکه اندازه مصرف در بخش کشاورزی همچنان بالاست چون بسیاری از اراضی دیمی که قبلاً با بارندگی آبیاری و کشت می شد حالا به کشت آبی تبدیل شده یا با انتقال آب به وسیله لوله آبیاری می شوند یا با چاه یا با تانکر.

آراسته می گوید:

باید از حرص مالی مان کم کنیم تا دریاچه ارومیه احیا گردد، مسئله ای که امروز برای دریاچه ارومیه پیش آمده ناشی از فعالیت های انسانی بوده بنابراین ضروری است رفتارمان را در اندازه مصرف آب در بخش کشاورزی و نگرش مان را در بخش توسعه تغییر دهیم.

او ادامه می دهد که طبیعی است با این وضع افزایش دمای هوا، کاهش منابع آب و فرایند پراشکال تخصیص اعتبارات و مصرف بی رویه دیگر نمی توان دریاچه ای با وسعت 5 هزار کیلومتر مربع همانند 20 سال گذشته داشته باشیم اما می توانیم با همین شرایط دریاچه را به سطح تراز اکولوژیک که 4 متر بالاتر از سطح تراز کنونی است در مدت زمان برنامه ریزی شده برسانیم اگر همه ما عمق بحران را درک و اقدام کنیم. اما با این فرایندی که چاه های غیر مجاز را می زنند و اندازه فراوری چغندر افزایش می یابد کار واقعاً سخت می گردد و عوارض این اقدامات در آینده خودش را نشان می دهد.

بنابراین باید مردم و مسئولان و کشاورزان همه با هم دست به دست هم بدهند و مسائل را حل نمایند.